Ngôn ngữ thơ ca có một sự ảnh hưởng đặc biệt tới sự phát triển của bé. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng não bộ của em bé, ngay từ khi còn là bào thai phản ứng với nhịp điệu từ các bài thơ theo một cách đặc biệt hơn so với các hình thức ngôn ngữ khác.
Thơ có thể cải thiện sức khỏe
Nhà thơ tuổi teen từng đoạt giải thưởng Mckalah Jimenez đã viết thơ từ năm 9 tuổi, nhưng thơ đã trở thành niềm đam mê chính của cô trong những năm gần đây.
Khi cô ấy cảm thấy quá tải vì lo lắng, thơ ca là một cách giải tỏa, một cách để cô ấy thể hiện cảm xúc và lấy lại cảm giác kiểm soát. “Tôi viết ngày càng nhiều hơn, và tôi nghĩ ra những bài thơ mỗi ngày,” Jimenez, một học sinh trung học năm hai trong thời kỳ đại dịch, cho biết. “Thơ ca giúp tôi quên đi việc bị tách biệt khỏi thế giới bên ngoài.”
Giống như Jimenez, nhiều trẻ em đang phải vật lộn với căng thẳng. Thơ ca là một lối thoát sáng tạo có thể giúp chúng thể hiện bản thân trong thời điểm căng thẳng.
Trên thực tế, những tác động tích cực của thơ ca đã thu hút sự chú ý của toàn quốc trong lễ nhậm chức của Tổng thống Joe Biden khi thế giới theo dõi bài đọc đầy cảm động của Amanda Gorman, Nhà thơ trẻ xuất sắc toàn quốc năm 2017, về ” The Hill We Climb “, một thông điệp trữ tình về hy vọng và nỗi đau lấy cảm hứng từ các sự kiện của năm qua.
Trong một cuộc phỏng vấn với NPR, Gorman đã tiết lộ cách viết thơ đã giúp cô vượt qua trở ngại về lời nói và mang lại cho cô sự tự do sáng tạo.
“Viết lách, đặc biệt là viết nhật ký và làm thơ, giúp mọi người giải tỏa cảm xúc”, Nicholas Mazza, giáo sư và hiệu trưởng danh dự của Trường Công tác xã hội thuộc Đại học bang Florida và là người sáng lập tạp chí Poetry Therapy, cho biết, “nếu bạn lo lắng hoặc bận tâm về điều gì đó, việc viết ra sẽ giúp bạn kiểm soát được điều đó”.
Thơ có thể cải thiện sức khỏe, khả năng đọc hiểu và lòng tự trọng của trẻ em và trẻ em không cần phải là người đoạt giải thưởng dành cho thanh thiếu niên để đạt được những lợi ích này. Sau đây là lý do tại sao thơ lại có sức mạnh như vậy và cách cha mẹ có thể giúp nuôi dưỡng sự sáng tạo tại nhà.
Thơ và não
Thơ có một số đặc điểm ngôn ngữ độc đáo khiến nó khác biệt với các loại hình văn bản khác. So với văn xuôi truyền thống, thơ thường truyền đạt ý tưởng và cảm xúc thông qua phép ẩn dụ, cô đọng ý tưởng thành ít từ hơn và sử dụng nhịp điệu và vần điệu để mang lại cho nó chất lượng âm nhạc.
Các nghiên cứu fMRI cho thấy rằng việc nghe thơ kích hoạt các vùng não tương tự như khi nghe nhạc, có thể là do thơ khai thác các đặc tính giai điệu của ngôn ngữ. Điều này bao gồm hệ thống khen thưởng của não, chịu trách nhiệm cho những cảm xúc vui vẻ. Và vì bản chất cảm xúc của ngôn ngữ thơ, các nhà nghiên cứu cho rằng nó cũng có thể thúc đẩy sự đồng cảm ở người đọc hoặc người nghe.
Nhà khoa học thần kinh Katherine Swett Aboud, một nhà nghiên cứu tại Phòng nghiên cứu khoa học não bộ và giáo dục tại Đại học Vanderbilt, cho biết những phẩm chất nhịp điệu này cũng có thể làm sắc nét kỹ năng đọc và trí nhớ của trẻ em. Đó là vì vần điệu và nhịp điệu đặc biệt dễ nhớ và chúng giúp trẻ nhỏ học ngữ âm hoặc âm thanh của từ.
Không giống như văn xuôi, thơ có nhiều khả năng kích hoạt các vùng não liên quan đến nội quan, đây là chìa khóa để nuôi dưỡng chính niệm. “Chúng tôi biết rằng khi bạn dạy trẻ em thiền chính niệm, chúng có thể giảm căng thẳng như người lớn, ngay cả trẻ nhỏ”, Anandhi Narasimhan, một bác sĩ tâm thần có trụ sở tại Los Angeles cho biết. “Điểm khác biệt duy nhất là não của trẻ em vẫn đang phát triển, vì vậy có thêm lợi ích theo thời gian”.
Cuối cùng, sáng tác thơ là một quá trình sáng tạo nhiều giai đoạn. Cho dù bạn là người mới bắt đầu hay chuyên nghiệp, hành động viết thơ, sau đó sửa lại có thể rèn luyện các vùng khác nhau của não liên quan đến sự tập trung và sáng tạo, theo Swett Aboud, đồng tác giả của một nghiên cứu về hình ảnh thần kinh về sáng tác và sửa đổi thơ.
Sức mạnh chữa lành của thơ ca
Nghiên cứu cho thấy sự cô lập và lo lắng gia tăng liên quan đến đại dịch có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề sức khỏe tâm thần ở những người trẻ tuổi, bao gồm cả việc lạm dụng chất gây nghiện. Mặc dù không thay thế cho phương pháp điều trị sức khỏe tâm thần chuyên nghiệp, nhưng viết sáng tạo cho dù là viết nhật ký, làm thơ hay kể chuyện có thể giúp trẻ em thể hiện và giải quyết những cảm xúc phức tạp này.
“Đại dịch này đã mang lại cảm giác cô lập và căng thẳng cho rất nhiều người, bao gồm cả trẻ em,” Narasimhan nói. “Một phần của liệu pháp nhận thức hành vi bao gồm việc ghi lại suy nghĩ của bạn trên giấy để bạn có thể phân tích những gì bạn đang nghĩ. Nhiều bệnh nhân của tôi đã tìm thấy sự thoải mái khi viết thơ và sáng tác nhạc vì nó cho phép họ làm điều đó.”
Thơ là một hình thức viết thường gợi lên cảm xúc ở cả người viết và người đọc. Đó là lý do khiến thơ trở thành phương tiện đặc biệt mạnh mẽ để trẻ em và thanh thiếu niên khám phá cảm xúc và cá tính, Narasimhan nói.
Đây cũng là một lối thoát cho trẻ em để thể hiện những điều mà chúng có thể chưa sẵn sàng để nói đến. “Khi ai đó viết hoặc chia sẻ thơ, điều đó giải phóng cho chúng vì chúng có thể thể hiện sự bí mật hoặc những điều mà chúng không thể thể hiện bằng cách khác”, Narasimhan nói.
Faye Harrison, 19 tuổi, nhà thơ trẻ đoạt giải thưởng Ann Arbor / Ypsilanti năm 2020-21, cũng lấy cảm hứng từ các sự kiện gần đây ở Hoa Kỳ. Harrison nói rằng “Thơ ca giống như việc tái cấu trúc ngôn ngữ để kể câu chuyện của bạn”
4 cách cha mẹ có thể giúp con nuôi dưỡng sự sáng tạo
Harrison cho biết khuyến khích trẻ em đọc tác phẩm của nhiều nhà thơ khác nhau là một điểm khởi đầu tốt để giúp trẻ em điều chỉnh những gì khiến chúng hứng thú với thơ ca. Sau đây là 4 ý tưởng khác để giúp con bạn bắt đầu:
Ngồi ngoài trời
Trẻ em nên dành năm phút ở ngoài trời để khám phá từng giác quan trong năm giác quan của mình, điều này có thể truyền cảm hứng cho thơ ca đồng thời cũng giúp giảm căng thẳng. Bạn cũng có thể đi bộ để quan sát xung quanh và chụp ảnh để có thêm năng lượng sáng tạo.
Hãy nhìn vào bên trong
Sử dụng những lời nhắc nhở phổ biến để khám phá bản sắc, chẳng hạn như “Tôi đến từ”, “Tôi tin rằng” và “Đây là câu chuyện về tên của tôi”. Nó gần giống như khi chúng ta đưa bản sắc của mình lên một trang giấy, chúng ta sở hữu nó nhiều hơn.
Lập danh sách
Danh sách là một cách khác để bắt đầu viết dễ dàng hơn. Ví dụ, khuyến khích trẻ lập danh sách các món ăn yêu thích hoặc các loài động vật mà chúng muốn trò chuyện có thể khơi dậy trí tưởng tượng.
Thực hiện theo lời nhắc
Lời nhắc thơ điền vào chỗ trống là cách ít đáng sợ hơn để bắt đầu viết suy nghĩ và xem chúng dẫn đến đâu, Alex Leviton, một tình nguyện viên của Dự án thơ Pongo, một tổ chức thơ dành cho thanh thiếu niên có trụ sở tại Seattle, cho biết. Ví dụ:
Hôm nay, trái tim tôi cảm thấy như …
Nếu trái tim tôi có thể nói, nó sẽ nói rằng …
Một ngày tốt lành là khi bạn được trao tặng …
Tôi hy vọng mọi căn phòng trống cuối cùng sẽ có …
Tôi muốn bạn hiểu nỗi đau của tôi khi ….
Quan trọng nhất là hãy ủng hộ con bạn trong việc thể hiện bản thân. “Mọi người luôn ‘không’ với nhau; trẻ em đã quen với điều này,” Leviton nói.’ Tôi luôn nói với các bậc phụ huynh, đừng ‘không’ với họ.”
Dịch nguồn Nationalgeographic